Naš serijal o tome kako su beogradske opštine dobile ime nastavljamo i ovog vikenda, pričom o Zvezdari. Za razliku od Vračara i Palilule, za koje postoje različita tumačenja kako su ponele današnja imena, za Zvezdaru se zna da je dobila ime po opservatorijumu. No krenimo redom.
Zvezdarsko brdo je do tridesetih godina prošlog veka bilo poznato kao Veliki Vračar. Brdo je bilo pošumljeno četinarskim i listopadnim drvećem, zbog čega je bilo jedno od omiljenih izletišta Beograđana. Često su ga zvali i Baba Ružin kraj.
Na inicijativu Milana Nedeljkovića, profesora Univerziteta u Beogradu, na vrhu brda je 1932. podignuta astronomska opservatorija. Profesor je ubrzo postao i direktor opservatorije, koja je od prvog dana bila toliko fascinantna Beograđanima da su kraj u kojem se nalazila počeli da nazivaju Zvezdara, po zvezdarnici. Kompleks opservatorije je 2001. proglašen za spomenik kulture.
Kada su 1952. godine u čitavom Beogradu ukinuti reoni, područje današnje opštine podeljeno je na Stari Đeram i na Zvezdaru. Desetak godina kasnije ti delovi grada su spojeni, a Zvezdari su pripojena naselja Mirijevo i Veliki i Mali Mokri Lug.
Zvezdara danas
Opština Zvezdara prostire se na površini od 3.165 hektara, što je svega jedan odsto teritorije celog Beograda. Prema popisu iz 2011, na Zvezdari živi 151.808 ljudi. Slava opštine je Sretenje Gospodnje, koje se obeležava 15. februara, a kao dan opštine obeležava se 16. oktobar, dan kada je Zvezdara oslobođena u Drugom svetskom ratu. Opština ima i svoj grb, koji je usvojen 1993. godine na predlog Srpskog heraldičkog društva.
BULEVAR KRALJA ALEKSANDRA
Osim po Zvezdarskoj šumi i opservatorijumu, Zvezdara je čuvena i po najdužoj ulici u gradu, ali i u celoj Srbiji. Trasom kojom se sada prostire Bulevar kralja Aleksandra, koji se nekad nazivao Bulevar revolucije, išla je rimska Via Militaris – Vojna ulica. Kasnije je taj put nazvan Carigradski drum. Bio je najvažnija saobraćajnica Balkanskog poluostrva, koja je spajala tadašnji Singidunum (Beograd) sa Carigradom (Istanbulom). Carigradski drum je tokom 19. veka pretvoren u ulicu, koja se prvo zvala Sokače kod Zlatnog topa, zatim Markova ulica, Fišeklija, da bi tek pred kraj 19. veka bulevar je dobio naziv po kralju Aleksandru Prvom Obrenoviću, čije ime i danas nosi.
MIRIJEVO
Dok je opština Zvezdara dobila ime po opservatorijumu, postoji nekoliko tumačenja kako je naselje Mirijevo dobilo ime. Taj naziv se prvi put pominje za vreme vladavine Turaka, u katastarskom popisu muškog stanovništva Beograda i okoline za period 1476-1566. godine. Turci su, naime, vodili evidenciju ko je platio dažbine. Prema drugom izvoru, smatra se da je na teritoriji Mirijeva zaključen mir između Turaka i Austrijanaca, i to uz čin rukovanja i reči: „Evo mir.“ Postoji i verovanje da ime potiče od turske reči „mirija“, što znači dažbine u naturi, koje su u to vreme plaćali seljaci okolnih sela.
Nekadašnje Mirijevo se nalazilo na mestu današnjeg Sportskog centra „Olimp“. Kako je tuda prolazio carigradski put, Turci su često svraćali i pljačkali stanovnike. Tražeći mir, meštani su se preselili na mesto današnjeg Mirijeva, koje je tada bilo pod gustom šumom. Mirijevo je kroz vekove imalo više imena: Mirine, Miranovac, Mirjevci, Miranje, Milijevo, Milijero, Mirova, Miriova i Miria-Nebel, u vreme kada je Mirijevo bilo čisto nemačko selo.
Bulbulder – naselje slavuja
Bulbulder je naselje na zapadnom delu Zvezdare, čije ime potiče od reči turskog porekla „bulbul“, što znači slavuj, i „dere“, što označava dolinu. Ova kovanica u prevodu označava dolinu slavuja. Veruje se da je u dolini nekadašnjeg potoka (Slavujev potok) bilo puno slavuja. Interesantno je da su i susedna naselja dobila ime po toj ptici selici – Slavujev venac i Slavujev potok.
alo.rs
